O skrzemieniałym drewnie

Skrzemieniałe drewno powstało miliony lat temu - najstarsze znane egzemplarze pochodzą sprzed około 390 milionów lat, kiedy na Ziemi dopiero formowały się pierwsze rośliny w formie drzewiastej. Może powstawać na kilka sposobów, ale każdy z nich obejmuje etap szybkiego przykrycia drewna w taki sposób, że pozbawione zostaje ono dostępu powietrza, bakterii, grzybów i uniemożliwiony jest jego rozkład.

Bywało, że gorąca lawa rozlewająca się po powierzchni ziemi otaczała drzewa ze wszystkich stron, a gdy stygła, zamykała je w sobie, odwzorowując kształt oraz strukturę gałęzi i pni. Zdarzało się, że drewno zostało przykryte popiołami wulkanicznymi lub drobinami skał osadowych; zakryte, pozbawione dostępu tlenu drzewa zostały „zakonserwowane”, jakby zatrzymane w czasie.

W miarę upływu czasu tkanki budujące rośliny zostały zastąpione przez rozpuszczoną w wodach gruntowych krzemionkę - głównie opal, chalcedon i kwarc. Skrzemieniałe drewno nie ma już w sobie części organicznych - jest kamieniem, który zachował kształt i układ charakterystyczny dla drzew. Czasami widać w nich układ słojów pnia, czasami - powierzchnię kory drzewa, szczególnie na okazach ciętych w formie plastrów (jak ten najjaśniejszy, beżowy okaz na zdjęciu).

W zależności od związków obecnych w środowisku podczas mineralizacji skrzemieniałe drewno może przybierać różne kolory - czerwony, brązowy, pomarańczowy, żółty (tlenki żelaza), biały, szary (krzemionka), różowy (mangan), rzadziej fioletowy czy zielononiebieski (związki chromu, miedzi lub kobaltu).

[Różowy palmstone pochodzi z Australii. Beżowy plaster - z Madagaskaru. Obok nich - spore serce skrzemieniałego drewna oraz poniżej - bursztyn bałtycki i kryształ górski]

Skrzemieniałe drewno występuje w wielu miejscach na świecie (nawet w Polsce), jednak najbardziej znaczące złoża znajdują się w Stanach Zjednoczonych, Argentynie, Australii, Indiach, Indonezji i Nowej Zelandii.

Przepiękne i gigantyczne egzemplarze można oglądać w Parku Narodowym Skamieniały Las w Arizonie, USA - pnie drzew z rodzaju Araucaria, które rosły na tym terenie ponad 200 milionów lat temu mają po 50 metrów długości i średnicę sięgającą 3 metrów!

Zdjęcia tych niesamowitych skamieniałości można obejrzeć na oficjalnej stronie parku narodowego:

https://www.nps.gov/media/photo/gallery.htm?pg=2160865&id=008B3029-155D-451F-6756EFFB0BFC3BF7

W zależności od miejsca, z którego pochodzi, skrzemieniałe drewno może wykazywać cechy charakterystyczne - na przykład to z Madagaskaru ma często tęczowe barwy i dobrze odwzorowane pierścienie pni.

Skrzemieniałe drewno ma właściwości ochronne, uziemiające, stabilizujące, ułatwia połączenie z przodkami.

Według tradycyjnej medycyny chińskiej wpływa dodatnio na wątrobę, pomaga w radzeniu sobie z bólami głowy, nadciśnieniem, nudnościami.

Bibliografia:

„Crystalpedia - the wisdom, history and healing power of more than 180 sacred stones”, Athena Perrakis, Hay House, 2023

"Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów", Jerzy Żaba, Videograf II, 2010

https://interpretivecenter.org/all-about-petrified-wood/

https://skamienialedrewno.pl/pracownia.html